Ακουω τις τελευταιες μερες ολους τους φωστηρες της Κυπριακης πραγματικοτητας να μιλανε και να λενε πυρινους λογους για το ποιος φταιει που δεν γινεται ΓΕΣΥ, τι ειναι αυτονομηση των Νοσοκομειων πως θα σωσουν τον Κυπριο ασθενη κτλ κτλ.
Μερικοι πραγματικα δεν ξερουν τι λενε, μερικοι αλλα λενε αλλα καταλαβαινουν, μερικοι λενε αυτα που πρεπει να ακουστουν, μερικοι αλλα λενε αλλα εννοουν. Το μοναδικο σιγουρο ειναι κανενας απο ολους αυτους που μιλανε στο ραδιοφωνο κατανοουν τι ακριβως συμβαινει στην Ιατρικη της Κυπρου.
Η κυρια ερωτηση δεν ειναι τι ΓΕΣΥ θελετε αλλα τι ειδους Ιατρικη θελετε.
Πρι απαντησει καποιος θα πρεπει πρωτα να μπουν οι σωστες ερωτησεις και ο καθε Κυπριος ας απαντησει για τον εαυτο του.
Πριν δωσω τις ερωτησεις θα δωσω ενα υποθετικο σεναριο. Αν πριν 10 χρονια που δεν ειχε οικονομικο προβλημα η Κυπρος η βουλη επαιρνε μια αποφαση οτι ολοι οι εργαζομενοι (μισθωτοι, ΣΥΤΑ, ΑΗΚ, Τραπεζιτικοι,Κυβερνητικοι κ.α.) θα επρεπε να αγορασουν ασφαλειες με την βοηθεια του εργοδοτη. Μετα ξεροντας οτι οι ασφαλειες στην Κυπρο απο μη κερδοφορες οργανωσεις εχουν μεταλλαχτει με κυριο σκοπο το κερδος η βουλη θα μπορουσε να ψηφισει νομους που θα εβαζε καποιο ελεγχο στις διαδικασιες των ασφαλειων. Επισης νομους που να ελεγχουν συμπεριφορες ιατρων (χρεωση εγχειρησεων που δεν εγιναν), συμπεριφορες ασθενων και Φαρμακειων για αγορα φαρμακων η κοσμητικων προιοντων κ.α. Με αυτο τον τροπο ξαφνικα θα ειχαμε καποιο σχεδιο Υγειας βασισμενο στην πραγματικη υποδομη της Κυπρου το οποιο με την παροδο του χρονου θα μπορουσε να τροποποιηθει αναλογα με τις αναγκες και τα δεδομενα της Κυπρου. Αυτο ομως ηταν υποθετικο, δεν εχει γινει! Τωρα τι?
Επισης θα δωσω ορισμενα δεδομενα της σημερινης πραγματικοτητας διοτι το τι λειπει απο αυτο τον τοπο ειναι διαφανεια στο τι λεμε, τι εννοουμε και τι προσπαθουμε να επιτυχουμε.
1. Οι Κυβερνητικοι ιατροι της Κυπρου ειναι κυβερνητικοι υπαλληλοι και διεπονται απο τους κανονισμους της ΠΑΣΥΔΥ και των συντεχνιων. Με αυτο τον τροπο γινονται διευθυντες τμηματων με χρονια υπηρεσιας και οχι με ακαδημαικα η αλλα προσοντα. Αυτο καταληγει σε υποβαθμιση της ιατρικης και το επιπεδο της καθε κλινικης να εξαρταται απο τον εκαστοτε διευθυντη. Οταν περιμενεις αρκετα γινεσαι διευθυντης.
2. Για χρονια τωρα το χαμηλο επιπεδο σε μερικα τμηματα εχει καταληξει στην παραπομπη περιστατικων στο εξωτερικο – Ισραηλ,Γερμανια με ολα τα επακολουθα - μεσαζοντες, μιζες, μεσα κ.α, κ.α.. Ακομα και οτα ηρθαν αξιολογοι ιατροι με καποια πειρα απο το εεξωτερικο εμπορουσαν να βοηθησουν- (και να γλυτωσει το κρατος μερικες εκατονταδες χιλιαδες ευρω) -μονο αν διχτυωνονταν με τα κατεστημενα.
3. Μιζες, φακελακια, μεσα, προσπερασμα των λιστων αναμονης, αναλυσεις, Μαγνητικοι, αξονικοι «που δεν χρειαζονται να γινονται», αλλα διοτι ο ασθενης θελει να ξερει! και ο συγγενης/γνωστος δουλευει εκει. Ολα αυτα εχουν γινει κουλτουρα, συνηθεια στον Κυπριακο λαο.
4. Οι νοσοκομοι/νοσηλευτες εχουν γινει πανεπιστημιακοι και θελουν κλιμακες. Με το δικιο τους. Ομως γιατι φτασαμε εκει? Καποια κυβερνηση αποφασισε να κανει προφεσορους και να ανοιξει τετραετη νοσοκομειακη σχολη (κρατικη). Αμεσως ακολουθησαν τα ιδιωτικα πανεπιστημια με τετραετη φοιτηση (45000.000 για τους γονεις «μια σιγουρη δουλεια μετα» . Ομως ποιος εκανε καποιο πλανο? Η αληθεια ειναι οτι νοσηλευτες χρειαζονται στην πρωτη γραμμη των νοσοκομειων και τουλαχιστο 70% θα χρειαζοταν καποιο training για ενα η δυο χρονια. Ισως μονο ενα 30% θα χρειαζοταν τετραετη φοιτηση για πιο εξιδεικευμενα ποστα – χειρουργεια, Μοναδα Εντατικης κ.α. Μετα ισως ενα 10% θα κατεληγε να κανει master με συγκεγκριμενη εξειδικευση στον κλαδο που δουλευουν.Εδω αλλου δουλευουν αλλο master εχουν..... ολα για κλιμακες, μισθολογια, συντεχνιακα δικαιωματα και βαλε.
5. Ειναι σχεδον αδυνατη η πραγματικη κοστολογηση ιατρικων υπηρεσιων απο τα κρατικα νοσοκομεια[αξια κτιριων, συντηρηση, μισθολογια προσωπικου,υπερωριες, εμφυτευματα, κοστος επιπλοκων, αποδοτικοτητα χειρουργικων επεμβασεων, χρονος στο νοσηλευτηριο για συγκεγγριμενες παθησεις κ.α, κ.α.].
6. Οι μοναδικοι που μπορουν να κοστολογησουν ιατρικα εξοδα στην Κυπρο ειναι οι ασφαλειες οι οποιες δυστυχως λειτουργουν χωρις ρυθμισεις και αυτοσκοπος ειναι το κερδος. Παρ’ολα αυτα εχει δημιουργηθει καποια υποδομη ενεκα των μοναδικων συνθηκων της Κυπρου και αυτη η υποδομη πρεπει να βρεθει τροπος να χρησιμοποιηθει.
7. Τα ιδιωτικα νοσηλευτηρια ειναι μικρες μοναδες που λειτουργουν αναλογα με τα ευκαιριακα συμφεροντα των κυριων μετοχων και χωρις να παιζουν ιδιαιτερο ρολο στην ποιοτητα της Ιατρικης.
8. Τα τελευταια 10 χρονια (30) παραγονται δεκαδες «ειδικοι» απο τα νοσοκομεια Κυπρου – μη ακαδημαικα νοσοκομεια. Τα νοσοκομεια για τα οποια ακουμε καθημερινα τα προβληματα που αντιμετωπιζουν ειναι σε θεση να διδαξουν τις τελευταιες καινοτομιες της Ιατρικης (ο ορισμος του ειδικου), χωρις ακαδημαικα προγραμματα, χωρις υποδομη, χωρις πειθαρχία, χωρις να διδασκεται σεβασμος προς τον ασθενη και μετα μια απλη εξεταση στην Ελλαδα υπαρχει αναγνωριση ειδικοτητας μετατρεποντας την ιδιωτικη ιατρικη της Κυπρου σε μια επιχειρηση κερδους.
9. Η προστασια του λαου απο τα ιδιωτικα κεφαλαια. Απο ποιους τις ασφαλειες? Τους γιατρους? Τι θα γινει με τα φαρμακα μια επιχειρηση δισεκατομυριων, με πιο τροπο θα διοχετευονται στο μονοασφαλιστικο? Θα υπαρχουν εταιρειες? Και σε ποιους θα ανηκουν? Τα νοσηλευτηρια θα πληρωνονται και αυτα θα πληρωνουν τους γιατρους? Οι γενικοι παθολογοι που ταιριαζουν σε ενα συστημα που δουλευει διχα τους για χρονια?
10. Οι ασθενεις εχουν μαθει να παιρνουν δυο και τρεις γνωμες απο διαφορους και στο τελος να υπαρχει συγχυση για το ποιος λεει τι. Η Κυπρος ειναι διαφορετικη απο αλλες χωρες , τα υποβαθρα και η κουλτουρα ειναι διαφορετικα. Δεν σημαινει επειδη κατι δουλευει στην Σουηδια, την Γερμανια πρεπει να δουλεψει και εδω η θα το κανουμε το ιδιο! Δεν εχουμε την ιδια πειθαρχία και η κατανοηση του κοσμου σε ιατρικα θεματα ειναι διαφορετικη κυριως ενεκα της ιατρικης παραπληροφορησης που γινεται.
11. Οι Γενικοι γιατροι (GP) γενικα δεν χρησιμοποιουνται στην Κυπρο διοτι συνηθως οι ασθενεις πανε στον ειδικο. Τωρα θα υπαρχει ο Γενικος παθολογος που θα στελλει στον ειδικο. Ποσοι θα ειναι αυτοι? Θα ειναι διορισμενοι? Αν θα αντιγραψουμε το Γερμανικο συστημα με την βαση των παραπομπων ( ρεφεραλς referrals) τοτε θα πρεπει να ξερουμε ποσοι ΓΠ για ποσους ασθενεις. Ο αριθμος 850 ακουγεται πολυ μεγαλος για το μεγεθος της Κυπρου. Αν το συστημα δουλευει με Budget (Προϋπολογισμό) τοτε ποσο θα πηγαινει στο μισθολογιο ΓΠ, Γραφεικρατιας, μηχανογραφησης κ.α,κ.α και ποσο για την πραγματικη Ιατρικη. Μετα ποιος θα αποφασιζει ποιος θα παρει μιαν ακριβη θεραπεια και ποιος οχι. Στο NHS της Αγγλιας λειτοργουν με το NICE(φαρμακα) και τα QUALYS για το τι θεραπεια θα δοθει. Μηπως το μοναοσφαλιστικο, εναντιον του κεφαλαιου ειναι για να υπαρχει και παλιν ελεγχος απο τα κομματα ποιος και ποσοι θα διοριστουν, ποιος ελεγχει τα φαρμακα, ποιος ελεγχει τα εμφυτευματα κ.α,κ.α.. Καποιο συστημα οπου ο ασθενης θα επαιζε καποιο ρολο στις αποφασεις ισως να ηταν καλυτερος.
Αυτο το κειμενο δεν ειναι υπερ η εναντιον μονοασφαλιστικου, πολυασφαλιστικου κτλ. Το μοναδικο που εισηγουμαι ειναι ο καθενας να απαντησει για τον εαυτο του τι θελει πριν γινει η φορολογια του ΓΕΣΥ ακομα μια πραγματικοτητα.
Οι πιο κατω ερωτησεις αν απαντηθουν ειλικρινα απο ολους – πολιτες, δημoσιογραφους, πολιτικους, επιχειρηματιες, συντεχνιακους κτλ. - και απο την θεση του ειμαι ο ασθενης. Μπορω να δωσω αμετρητα παραδειγματα για το ποσο λανθασμενα δουλευει το συστημα υγειας στην Κυπρο αλλα τοτε θα γραφαμε βιβλιο.
1. Τι εδους Ιατρικη θελεις? Φτηνη, ακριβη, την καλυτερη, ειλικρινη ιατρικη, να νοιωθεις οτι σου λενε και ξερεις την αληθεια?
2. Πως μπορεις να ξεχωρισεις αν ο ειδικος εχει οντως την πειρα και τα καταλληλα προσοντα να αντιμετωπισει το προβλημα σου?
3. Μια πολυ ακριβη θεραπεια ειναι η καλυτερη για σενα? Και αν ειναι ποιος θα αποφασισει αν θα την παρεις?
4. Συμφωνεις οτι οι γιατροι πρεπει να ανηκουν σε συντεχνιες και να ειναι οργανωμενα συνολα?
5. Συμφωνεις οτι ο διευθυντης μιας κλινικης πρεπει να γινεται με τα χρονια υπηρεσιας και οχι με καποια προσοντα?
6. Συμφωνεις οτι πρεπει να υπαρχουν ταμεια Υγειας τα οποια οταν φθασεις σε συνταξιμη ηλικια δεν σε καλυπτουν πλεον?
7. Πως βλεπεις την τακτικη των ασφαλειων να κανουν ασφαλειες με ορους?
8. Πιστευεις οτι οι νοσηλευτες πρεπει να ανηκουν σε συντεχνιες? Οτι πρεπει ολοι να εχουν πανεπιστημιακα διπλωματα? Οτι πρεπει να παιρνουν θεσεις και μισθους αναλογα με τα χρονια υπηρεσιας η αναλογα με τα προσοντα τους? Ποσοι(επι τοις %) νομιζεις θα επρεπε να συνεχισουν σε τετραετες πανεπισημιακο διπλωμα η σε μαστερς στον κλαδο που δουλευουν?
9. Πιστευεις οτι το φακελακι και η μιζα ειναι μερος της Κυπριακης κουλτουρας?
10. Πιστευεις οτι επρεπε να υπαρχουν δικαιουχοι και μη δικαιουχοι για τα κρατικα νοσοκομεια?
11. Πιστευεις οτι οταν κανει καποιος αναλυσεις η αλλα τεστς (MRI. CT, SCAN etc.) στα κρατικα νοσοκομεια ειναι δωρεαν? δεν στοιχιζει και ετσι ας τα κανουμε ολα να ξερουμε τι γινεται?
12. Πιστευεις οτι η Κυπρος χρειαζεται 5 Ιατρικες σχολες? Τι λεει ο Διεθνης Οργανισμος Υγειας (WHO) για τις αναγκες ενος κρατους? Μπορουν να λειτουργησουν Ιατρικες σχολες οταν δεν υπαρχουν τα ακαδημαικα υποβαθρα? Υπαρχουν καποιες στατιστικες στο ποσοι κυπριοι γιατροι τελειωνουν σε ολο τον κοσμο, ποσοι θα επιστρεψουν στην Κυπρο, ποσους χρειαζομαστε και σε ποιες ειδικοτητες?
13. Ποσο εμππιστευεσαι τους ειδικους που εχουν κανει την ειδικοτητα τους σε νοσοκομεια της Κυπρου οπου δεν υπαρχει ακαδημαικη δομη. Μπορουν να λειτουργησουν απο μονοι τους χωρις παρακολουθηση. Ειναι ειδικοι ? η γιατροι που ασχολουνται με κατι συγκεγγριμμενο? Ισως τοτε δεν θα επρεπε να ειχαν ολη την ειδικοτητα.
14. Ενα ΓΕΣΥ θα τα ισοπεδωσει ολα? Ολοι οι χειρουργοι ειναι το ιδιο και θα εξαρταται ποιος θα δωσει την πιο χαμηλη τιμη (εγχειρησης)? Χωρις Registry (Μητρώο) πως μπορουμε να ξερουμε τα πραγματικα αποτελεσματα και ως εκ τουτου την πραγματικη τιμη.
15. Τι εχουμε που θα μπορουσε να δουλεψει και πως μπορουμε να το αξιοποιησουμε ωστε να δμιουργηθει ενα συστημα Υγειας στα μετρα των κυπριακων αναγκων και συνηθειων.
Το Συστημα που εχουμε δεν δουλευει διοτι δεν μπορουμε να ισοσκελισουμε τα βιβλια και σε καποια στιγμη θα αυτοκαταστραφει. Σε ενα καινουργιο συστημα ποιος θα ισοσκελισει τα βιβλια – ο ασθενης η καποιος γραφεοκρατης?
================================================
Mr Stelios Hadjichristofis FCS(SA)Orth. / MMed(WITS)Orth.
ORTHOPAEDIC SURGEON – Trauma, Sport Trauma, Arthroplasty, Arthroscopy,Hand & Foot surgery
16/11/2016
Από τον καιρο που εχω γραψει το πιο πανω αρθρο εχουν περασει πεντε μηνες. Κανονικα κατι θα επρεπε να εχει ξεκαθαρισει. Για μενα μαλλον χειροτερες καταστασεις εχουν δημιουργηθει με τα 1500 γονατα που εχουν βγαλει στον ιδιωτικο τομεα με εξευτελιστικες προσφορες για πολιτες δευτερης διαλογης, με την προσπαθεια διορισμου ‘ακαδημαικων’ στο νοσοκομειο (ακαδημαικο).
Το πρωτο είναι μια μεγαλη συζητηση οπου μπορουν να παρουσιαστουν συγκεγγριμμενες προδιαγραφες (Guidelines) και κοστολογηση υπηρεσιων.
Το δευτερο όμως είναι πολύ περιεργο το ότι το πανεπιστημιο για τα προηγουμενα 20 χρονια δεν ευαισθητοποιηθηκε το ότι αυτά τα νοσοκομεια διδασκαν ΕΙΔΙΚΟΥΣ και δεν χρειαζονταν ‘ακαδημαικοι’ να τους διδαξουν και ξαφνικα χρειαζομαστε ακαδημαικους για να διδαξουν τους φοιτητες Ιατρικης! Μηπως ένα από τα καθηκοντα του παεπιστημιου δεν είναι να προστατευσει τον κοσμο διατηρωντας καποια επιπεδα? Η σιωπη του στο ένα και η επιμονη του στο άλλο - Γιατι? Δεν θα επρεπε να δημιουργηθουν εδρες, υποβαθρα ισως αρχιζοντας από Τραπεζα ιστου, οστου (Tissue bank, bone bank) τα οποια θα μπορουσε να ηταν και πραγματικα αυτονομα (Financial autonomy).
Οσο για το ΓΕΣΥ επαναλαμβανω ότι πρεπει να επιβιωσει μεσα στην Κυπριακη πραγματικοτητα και να είναι αυτοεξελιξιμο. Η επιβολη του ΓΕΣΥ με ριζικες αλλαγες στις πραγματικοτητες της Κυπρου θετει μεγαλα ερωτηματικα αν θα επιβιωσει οικονομικα η αν θα προσφερει αυτά που υποσχεται. Υπαρχουν τροποι αν ολοι σκεφτονται λυσεις χωρις προσωπικα συμφεροντα.